Kim jest mediator
Żyjemy w rzeczywistości społecznej, w której często dochodzi do konfliktów. Nasz dynamicznie zmieniający się świat, w którym cały czas poznajemy inne osoby (często różne od nas), wymusza uczenie się perspektywy innej niż własna. Przyjęcie innego punktu widzenia wymaga umiejętności komunikacji, a także otwartości umysłu na nowość. Niestety postawy te są nieczęsto spotykane, a co za tym idzie sytuacje konfliktowe potrafią się zaogniać. Kiedy dwie strony sporu stają pod ścianą i nie potrafią same poradzić sobie z problemem, wtedy w sporze może pomóc ktoś trzeci. Mediator to osoba wyszkolona do tego, by pomagać stronom odnaleźć się w konflikcie. Praktycy w danej dziedzinie wskazują także na drugi istotny aspekt mediacji, jakim jest rozwój i zmiana w danej relacji. Każdy źle zarządzany konflikt wpływa destrukcyjnie na możliwość osiągania zamierzonych celów.
Tak więc czy tytułowy ojciec chrzestny byłby dobrym mediatorem? Żeby odpowiedzieć na powyższe pytanie, należy najpierw zastanowić się, czym cechuje się skuteczny mediator?
„Dobry” mediator
Głównym zadaniem mediatora jest pomoc w rozwiązywaniu konfliktu, jednak nie jest to jego jedyny cel. Ma on także pokazać ludziom, że uczestniczą w ważnym procesie, który mimo tego, że jest przykry, może przynieść wiele korzyści. Mediator powinien zachęcać strony do odważnego wejścia w konflikt – w celu zbudowania wspólnego zaufania i akceptowalnych rozwiązań. Działa jak strażak, pilnujący, żeby ogień nie wymknął się spod kontroli. Gasi pojedyncze konflikty, ale nie tylko. Powinien także funkcjonować jak strażnik – pilnować zasad rozmowy. Dzięki pracy dobrego mediatora, uczestnicy mediacji uczą się też rozwiązywania przyszłych konfliktów, co jest bezcennym doświadczeniem w nadciągających przyszłych nieporozumieniach. Innym zadaniem pośrednika w sporze jest także – w zależności od tego, gdzie pracuje – przygotowywanie danej organizacji, czy też rodziny na nową sytuację. Powinien działać prewencyjnie, kiedy konfliktu jeszcze nie ma. Skuteczny mediator to w końcu taka osoba, której nie trzeba wzywać do każdego konfliktu, bo po kilku mediacjach dana organizacja czy też rodzina powinna w przyszłości radzić sobie sama. Jednakże nie każdy pośrednik w sporze jest równie efektywny.
Jakimi jeszcze cechami może poszczycić się dobry mediator? Jego immanentną cechą powinna być neutralność. Ciężko mówić o mediacji, jeżeli trzecia strona sporu nie jest obiektywna i faworyzuje swojego ulubieńca. Zadaniem mediatora jest znalezienie wspólnego rozwiązania, niezależnie od swoich osobistych preferencji. Cecha neutralności, płynnie przechodzi w bezstronność. Mediator powinien być bezstronny i traktować wszystkie strony sprawiedliwie, umiejętnie zarządzać emocjami i nie wykazywać stronniczości, co przekłada się bezpośrednio na utrzymanie zaufania w mediacji.
Trzecią istotną cechą jest także komunikacja. Mediator powinien posiadać doskonałe umiejętności komunikacyjne, takie jak umiejętne słuchanie, zadawanie pytań, parafrazowanie oraz precyzyjne przekazywanie informacji. Jest to na tyle istotne, iż źle przekazany komunikat może prowadzić tylko do zaostrzenia się konfliktu.
Ostatnią, lecz równie istotną cechą dobrego mediatora powinna być empatia. Pisząc empatia, mam na myśli umiejętności zrozumienia perspektywy każdej ze stron, ich potrzeb oraz trosk. Zdolność współczucia jest kluczowa do budowania wzajemnego zaufania i osiągnięcia satysfakcjonującego rozwiązania.
Jak widać mediator, to osoba wyjątkowa, zdolna do mistrzowskiego radzenia sobie z konfliktami. Charakteryzują ją różne cechy, które są trudne do opanowania. Nie każdy z nas posiada zestaw elementów potrzebnych do bycia efektywnym mediatorem. Czy z ojcem chrzestnym jest tak samo?
Ojciec chrzestny w roli mediatora
Ojciec chrzestny to fikcyjna postać stworzona przez Mario Puzo. Przedstawiany jest jako przywódca mafii działający w świecie przestępczym. Podobne do niego były takie osobistości jak Tony Soprano z serialu „Rodzina Soprano” czy też Tony Montana z filmu “Scarface”. Ojciec chrzestny to postać tak kultowa, że nawet jeżeli ktoś nie oglądał sagi z jego udziałem to i tak wie, kim jest. Bezwzględny, charyzmatyczny, inteligentny szef mafii, posiada także cechy, które mogłyby być użyteczne dla mediatora. W filmie nie raz widzimy, jak rozwiązuje on problemy innych osób, przy czym nie zawsze posługuje się argumentem siły. Jednakże ojcu chrzestnemu brakuje cech takich jak neutralność i bezstronność. Reprezentuje on swoją „rodzinę” i działa w celu ochrony własnych interesów oraz władzy. Często posługuje się przemocą i nielegalnymi działaniami. Nie jest osobą obiektywną, budzącą duże zaufanie osób spoza jego własnego środowiska. Mediacja wymaga subtelności, czego ewidentnie brakuje ojcu chrzestnemu. Mimo iż posiadać on może empatię poznawczą (charakteryzuje się ona wiedzą na temat tego, co czuje druga osoba, co pomaga w skutecznej manipulacji), to brakuje mu empatii afektywnej (charakteryzującej się odczuwaniem tego samego, co dana osoba w danej sytuacji). Podsumowując, ojciec chrzestny posiada pewne umiejętności, które mogą być przydatne w mediacji takie jak: umiejętność negocjacji, opanowanie, spokój. Jednakże nie byłby dobrym mediatorem – ze względu na swoje powiązania z przestępczym światem, a tym samym brak neutralności i stosowanie przemocy jako metody rozwiązywania konfliktów…
Literatura:
- https://kadry.infor.pl/kadry/hrm/komunikacja/547064,Kim-jest-mediator-i-jaka-jest-jego-rola-w-rozwiazywaniu-konfliktow.html viewed: 22.07.2023
- Cybulko Anna. – „Mediacja cywilna i rola mediatora w ujęciu psychologii społecznej”, Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem Prof. dr hab. Małgorzaty Fuszary, Warszawa 2018